Ekstremalne upały i zimno są niebezpieczne dla ludzkiego zdrowia, zwłaszcza jeśli przebywasz na zewnątrz przez długi czas. W tym artykule przeanalizujemy, na co zwracać uwagę przygotowując się do aktywności na świeżym powietrzu, jak uniknąć odmrożeń i hipotermii oraz dlaczego ważne jest zrozumienie różnicy między temperaturą a „odczuwaniem temperatury”.
Jaka jest ogólna temperatura powietrza?
Temperatura powietrza to wielkość fizyczna wyrażająca, jak gorące lub zimne jest powietrze. Jest to jedna z głównych cech stanu atmosfery wraz z wiatrem, wilgotnością, ciśnieniem atmosferycznym, chmurami i innymi. Jest niestabilny, stale się zmienia w każdym punkcie planety i zależy od różnych czynników:
- kąt, pod jakim światło słoneczne dociera do Ziemi;
- odległość między Słońcem a Ziemią;
- rodzaj powierzchni (gładka, szorstka, ciemna lub jasna itp.);
- zachmurzenie.
Jak „działa” temperatura powietrza? Powietrze nie jest ogrzewane przez samo Słońce, a raczej pochłania ciepło z powierzchni ziemi. Różne rodzaje powierzchni w różny sposób pochłaniają, przechowują i odbijają energię słoneczną. Im ciemniejszy kolor powierzchni, tym więcej ciepła zatrzymuje i odpowiednio nagrzewa atmosferę. Im bliższy kątowi 90 stopni, pod jakim światło słoneczne dociera do Ziemi, tym bardziej nagrzewana jest ziemia, a co za tym idzie powietrze. A zachmurzenie ma ogromne znaczenie. Na przykład chmury działają w nocy jak koc i mogą zatrzymywać ciepło.
Temperatura powietrza jest mierzona w stopniach Celsjusza (ºC), Fahrenheita (ºF) i Kelvina (K).
Jaka jest różnica między temperaturą a odczuwalną temperaturą?
W wielu prognozach pogody widzimy nie tylko wartości temperatury powietrza, ale także „odczuwalną temperaturę” lub „odczuwalną pogodę”. Może różnić się od zwykłej temperatury — tak jakby specjalny pracownik stacji pogodowej wychodził rano i opisywał, co czuje.
Temperatura powietrza to rzeczywista wielkość fizyczna mierzona termometrem w specjalnej wentylowanej kabinie meteorologicznej. A „odczuwalna temperatura” to wskaźnik, który obejmuje nie tylko temperaturę powietrza, ale także wilgotność powietrza i prędkość wiatru.
Oznacza to, że „temperatura odczuwalna” to temperatura, jaką odczuwa osoba ubrana na sezon.
Jak jest obliczana jest temperatura odczuwalna? Czy jest jakaś formuła?
Nie ma jednego sposobu na obliczenie odczuć jak temperatura i nie ma specjalnych odczuć jak kalkulator temperatury. Różne usługi meteorologiczne i aplikacje mobilne uwzględniają w obliczeniach różne zestawy wskaźników. Istnieją jednak dwa różne wskaźniki określające „odczuwalną temperaturę” — wskaźnik ciepła i współczynnik chłodu wiatru.
- Wind Chill Factor to obniżenie temperatury ciała spowodowane przepływem powietrza o niższej temperaturze. Pokazuje, ile ciepła traci ludzkie ciało w zależności od prędkości wiatru. Im wyższa prędkość wiatru, tym szybciej powierzchnia się ochładza. Wilgotność nie jest uwzględniana w obliczeniach. Współczynnik zimna wiatru jest zawsze niższy niż rzeczywista temperatura powietrza.
- Indeks ciepła jest używany zamiast tego, gdy odczuwana temperatura jest wyższa niż rzeczywista temperatura powietrza. Indeks ciepła pokazuje, jak wilgotność wpływa na „odczuwanie temperatury” podczas upałów. Im wyższa wilgotność, tym wyższa odczuwana temperatura pojawia się niż temperatura rzeczywista.
Dlaczego temperatura odczuwalna jest ważna w przypadku sportów wiatrowych i aktywności na świeżym powietrzu?
Ciepły sezon
Planując zajęcia na świeżym powietrzu w ciepłym sezonie, należy wziąć pod uwagę wskaźnik ciepła. W upale ciało człowieka bardzo się poci, ale z powodu dużej wilgotności pot prawie nie paruje. Spowalnia to proces chłodzenia organizmu i znacznie zwiększa ryzyko udaru cieplnego. Jej objawami są bóle głowy, kołatanie serca, splątanie, zawroty głowy, odwodnienie, skurcze mięśni, nudności i ogólne osłabienie.
Na przykład, jeśli planujesz przebiec dystans w górach w nowym kraju lub regionie, przyjedź tam przynajmniej kilka dni wcześniej, aby organizm się zaaklimatyzował. Zmniejsz obciążenie sportowe, ćwicz w specjalnej lekkiej odzieży i pij dużo wody. W końcu im bardziej osoba się poci w upalną i wilgotną pogodę, tym ważniejsze jest uzupełnianie ubytków płynów, które bezpośrednio wpływają na poziom energii. Jeśli to możliwe, trenuj w cieniu — żeby ciało przynajmniej nie nagrzewało się od bezpośredniego światła słonecznego.
Najlepiej jest przejść z aktywnego treningu na spokojne aktywności, takie jak spacery lub łowienie ryb, jeśli odczuwana jest wysoka temperatura. Jeszcze lepiej idź popływać: przebywanie w wodzie pomoże ciału szybciej się ochłodzić. Ale najważniejsze jest założenie kapelusza.
Zimna pora roku
Podczas uprawiania sportów i aktywności na świeżym powietrzu w zimnych porach roku niezwykle ważne jest uwzględnienie współczynnika Wind Chill Factor. Niskie temperatury powietrza są groźne dla ludzkiego organizmu, a niebezpieczeństwo to dodatkowo potęguje wzrost prędkości wiatru.
Wind Chill Factor jest szczególnie ważny podczas przygotowań do aktywnych sportów zimowych z udziałem wiatru . Na przykład snowkiting. Minimalna prędkość wiatru wymagana do wzniesienia się latawca w powietrze wynosi 5 m/s dla początkujących i dla zaawansowanych – 10-15 m/s.
Teraz wyobraź sobie, że temperatura otoczenia wynosi -3 °C (26,5°F), a prędkość wiatru 10 m/s. W takim przypadku organizm ludzki musi zużywać taką samą ilość ciepła, jak w temperaturze -11°C (12,2°F) bez wiatru.
Okazuje się, że nawet przy lekkim mrozie, ale silnym wietrze, można dostać dotkliwego odmrożenia czy zapalenia płuc, jeśli nie uwzględnimy Wind Chill Factor przy doborze odzieży i sprzętu do jazdy w taką pogodę.
